Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
στα πλαίσια του Δήμου Ωρωπού
Η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό, πρέπει να τη διαφυλάξουμε «σαν κόρη οφθαλμού» και να τη προφυλάξουμε για να μην οδηγηθούμε στην νόσο, γιατί όταν χαθεί η υγεία, θα νοσήσουμε. Ο Αλκμαίων από την πόλη Κρότωνα της τότε της Μεγάλης Ελλάδας, σήμερα της κάτω Ιταλίας, που ονομάστηκε «Πατέρας της Ελληνικής Ιατρικής», ήταν ο πρώτος που έδωσε μεγάλη σημασία στην υγεία γιατί τη θεωρούσε σαν τη μια πλευρά της δυαδικότητας υγεία-νόσος και η άλλη πλευρά ήταν και είναι η νόσος. Η αντίθεση αυτή δίδει μεγαλύτερη αξία και χαρακτηρίζει την υγεία.
Πολλοί παραξενεύεστε που η εισαγωγή μου αναφέρεται στον Αλκμαίονα τον Κροτωνιάτη. Αυτό γίνεται για δυο βασικούς λόγους: ο πρώτος είναι ότι δίδαξε σαν Γιατρός και Φιλόσοφος στην πρώτη Δημόσια Ιατρική Σχολή του Κρότωνα και ο δεύτερος λόγος είναι ότι οι μαρτυρίες από την εποχή εκείνη (Στράβων, Ηρόδοτος ο Κροτωνιάτης, κλπ) λένε, ότι εξέταζε τους ασθενείς δωρεάν δηλαδή ήταν Άνθρωπος.
Πανδημία COVID-19 και η αντιμετώπισή της
Από τον Μάρτη του 2020, αλλά ακόμη μέχρι σήμερα βρισκόμαστε κάτω από τη «δαμόκλειο σπάθη» της πανδημίας του κορωνοϊού που αποσάθρωσε την κοινωνία μας, μας μετέτρεψε σε μη κοινωνικά πλάσματα, κλεισμένους στα σπίτια μας. Όλα αυτά γίνονται γιατί στην Πανδημία η τελική αντιμετώπιση με τη στρατηγική της εξάλειψης-εκρίζωσης δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην Ελλάδα. Όμως στη χώρας μας υπήρξε η δυνατότητα να εφαρμόσουμε τη στρατηγική αυτή. Η Πανδημία αυτή προκλήθηκε από τον ιό Sars-2 που δεν γνωρίζαμε στην αρχή ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο λόγος αυτός ήταν στην αρχή η εφαρμογή της στρατηγικής του κατευνασμού. Μετά που τη μάθαμε καλά αυτή και τις μεταλλάξεις της, ιδιαίτερα τη δέλτα, αλλά και την όμικρον, που πρώτα τις βρήκαμε στην Κρήτη 2-3 μήνες νωρίτερα από τις εμφανίσεις των κυμάτων τους στον πληθυσμό. Ενώ υπήρξαν οι κατάλληλες συνθήκες, δεν εφαρμόστηκε όμως η στρατηγική της εξάλειψης-εκρίζωσης του ιού. Αυτό ήταν μεγάλο σφάλμα γιατί μπορούσαμε να απομονώσουμε τους ασθενείς και αυτό στο νησί της Κρήτης ήταν εύκολο. Αυτά συνέβαλαν στην ομολογούμενη από όλους αποτυχία της πολιτικής του Υπουργείου Υγείας και της Κυβέρνησης, όλοι σας θυμάστε την μη εφαρμογή των μέτρων που πρότεινε η Πανελλήνια επιτροπή για την Πανδημία και την αντικατάστασή τους από ιδεοληψίες και εμμονές, όπως ήταν οι παλινωδίες, το μπρος-πίσω στις μάσκες, στην εστίαση κλπ. Δεν εφαρμόστηκαν τα μέτρα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στους χώρους δουλειάς και τους υπόλοιπους κλειστούς χώρους. Το αφήγημα της Κυβέρνησης για την ατομική ευθύνη κατάπεσε εντελώς γιατί από μόνη της η εφαρμογή της μάσκας είναι μέτρο συλλογικής ευθύνης, όπως το ταγκό, θέλει δυο άτομα για να χορευτεί έτσι αυτοί που φορούν την μάσκα δεν προστατεύουν μόνο τον εαυτό τους, αλλά προστατεύουν και τον/τους άλλο/-ους δίπλα τους, αλλά και προστατεύονται από αυτούς. Η μη εφαρμογή της στρατηγικής της εξάλειψης-εκρίζωσης του ιού από τον Υπουργό Υγείας και τον Πρωθυπουργό μαζί με το αφήγημα της ατομικής ευθύνης σε μια κοινωνία που υπάρχουν άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας σε όλες τις ηλικίες που είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη η προφύλαξή τους, μαζί με τη μη εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης της Πανδημίας, την σχεδόν παντελή έλλειψη Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, οδήγησαν στην έκρηξη των θανάτων που έχουν φθάσει σήμερα περίπου στις 35 χιλιάδες όταν οι σχεδόν 8,5 χιλιάδες πέθαναν στα τμήματα, εκτός ΜΕΘ, 23,8% και το υπόλοιπο ήταν βαριά πάσχοντες που πέθαναν στην ΜΕΘ, 76,2%. Η μελέτη Λύτρα-Τσιόρδα έδειξε ότι οι περισσότεροι από αυτούς περίμεναν το πολυπόθητο κρεβάτι στη ΜΕΘ. Θα θυμάστε τι ειπώθηκε από τον Υπουργό Γεραπετρίτη τότε «μετά τι θα τις κάνουμε τις ΜΕΘ;». Η απάντηση είναι απλή θα τις χρησιμοποιήσουμε στην επόμενη Πανδημία ή καλύτερα θα τις χρησιμοποιήσουμε όποτε τις χρειαστούμε. Το κόστος δεν αυξάνεται όταν το κρεβάτι είναι κενό.
Δήμος Ωρωπού και Φροντίδα Υγείας
Όπως γνωρίζετε η άμεση φροντίδα του πληθυσμού πρέπει να αποκαλείται πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Είναι ο σωστότερος χαρακτηρισμός γιατί δεν ασχολείται μόνο με την περίθαλψη και νοσηλεία, αλλά περιλαμβάνει επιπλέον μονάδα πρόληψης, μονάδα οδοντιατρική, μονάδα ψυχικής υγείας για παιδιά και ενήλικες κλπ.
Ο συμβατικός Υγειονομικός χάρτης της περιοχής μας περιλαμβάνει μόνο Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Η περιοχή μας όμως το καλοκαίρι πολλαπλασιάζει το πληθυσμό της, 5 φορές περίπου και οι ανάγκες μεγαλώνουν πάρα πολύ.
Η ΠΦΥ στην περιοχή του δήμου μας ασκείται από:
- Το Κ.Υ. Καπανδριτίου που υποβαθμίζεται συνέχεια λόγω της σημαντικής ελάττωσης του προσωπικού του, εδώ και τρία χρόνια το λιγότερο δεν καλύπτονται καν οι κενές οργανικές θέσεις σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
- Το τοπικό Ιατρείο Σκάλας Ωρωπού λειτουργεί από 7πμ μέχρι 9μμ τις εργάσιμες ημέρες τη βδομάδα. Η νυκτερινή βάρδια και τα ολόκληρα τα Σαββατοκύριακα μένουν ακάλυπτα.
- Τα περιφερειακά Ιατρεία Αυλώνα και Καλάμου δεν λειτουργούν, ενώ θα μπορούσαν να λειτουργούν. Πριν την έναρξη του εμβολιασμού λειτουργούσαν, 1 φορά την εβδομάδα.
- Το Ιατρείο των Αφιδνών λειτουργεί μια φορά την εβδομάδα.
Παράλληλα, λόγω της έλλειψης ουσιαστικής και με αξιοπρέπεια 24ωρης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για την περιοχή μας, θα αναλύσω τον νέο νόμο που αποκαλείται «Γιατρός για όλους, ισότιμη και ποιοτική πρόσβαση στις υπηρεσίες του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας» και όχι νόμος για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Αυτός ο νόμος είναι η συνέχεια του νόμου 4486/1917 της προηγούμενης κυβέρνησης που έχει λεκτικές μόνο διαφορές, η μια από αυτές έχει σχέση με την αντικατάσταση της λέξης οικογενειακός γιατρός με τη λέξη προσωπικός γιατρός και η δεύτερη στον προηγούμενο νόμο εμπεριέχεται ο όρος πάροχοι Π.Φ.Υ. χωρίς να αναλύεται και στον νέο εμπεριέχεται και αναλύεται σχολαστικά και αναφέρεται ποιοι πάροχοι ΠΦΥ μπορούν να παρέχουν πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Ο νόμος λέει ότι: «Ο προσωπικός γιατρός παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα, από την πρόληψη, την ενημέρωση του ηλεκτρονικού φακέλου, την επίσκεψη, την εξέταση, την συνταγογράφηση, την παραπομπή για εξετάσεις για τους ειδικούς γιατρούς ή για νοσηλεία όταν υπάρχει ανάγκη…..». Όμως δε λέει λέξη, πως ακριβώς θα παρέχει όλο αυτό το πακέτο ο προσωπικός γιατρός όταν θα έχει 2.000 άτομα τον μήνα; Επίσης, για αυτούς τους ασθενείς δικαιολογεί μόνο επίσκεψη στο ιατρείο κατόπιν ραντεβού, όταν μάλιστα η απασχόλησή του θα είναι ολιγόωρη τις εργάσιμες ημέρες. Τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας τι κάνει ο ασθενής; Το βράδυ τι θα γίνει; Τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες τι θα κάνει; Εάν βέβαια είναι έκτακτο το περιστατικό, θα έχει δυο επιλογές η πρώτη να πάει στο Κέντρο Υγείας Καπανδριτίου οπότε οι ουρές μεγαλώνουν και η δεύτερη επιλογή είναι να πάει σε ιδιώτη γιατρό και να πληρώσει όχι μόνο το γιατρό αλλά όλα τα υπόλοιπα που θα χρειαστούν εξετάσεις, φάρμακα κλπ. Η άμεση επιλογή του εφημερεύοντος Νοσοκομείου, δεν χρειάζεται παραπεμπτικό από τον προσωπικό γιατρό που σημαίνει ότι δεν υπάρχει σουρωτήρι και τα Νοσοκομεία θα έχουν ουρές με καθυστέρηση πολλών ωρών.
Το παροιμιώδες είναι ότι «εάν εγγραφούμε στο προσωπικό γιατρό θα μας επιβραβεύσουν με προτεραιότητα στα ραντεβού στις δημόσιες δομές υγείας». Αυτοί που όλα τα κάνουν προς όφελος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας το Bonus το δίνουν χρησιμοποιώντας τις δημόσιες δομές υγείας. Εύγε. Αναγνωρίζουν και οι ίδιοι «εμμέσως πλην σαφώς» ότι οι δημόσιες δομές υγείας όπως ο λαός μας λέει «βγάζουν το φίδι από την τρύπα», όπως το έβγαλαν στην πρόσφατη Πανδημία. Αυτά, ο λαός μας τα έχει ονομάσει «λόγια στο βρόντο» δηλαδή κούφια λόγια όταν οι δημόσιες δομές συνέχεια υποβαθμίζονται με όλο και λιγότερο προσωπικό, ακόμη χωρίς αντικατάσταση των κενών οργανικών θέσεων, χωρίς σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή και οι ουρές είναι τεράστιες.
Αυτό θέλουν να κάνουν, να εφαρμοστεί ο νόμος σήμερα όπως-όπως με κόψιμο των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και να μετακυλήσουν το κόστος σε όλους εμάς. Έχουν εφαρμοστεί τέτοια συστήματα σε άλλες χώρες, όπως στη Βρετανία, όπου υπάρχει ο θεσμός του gate-keeper, του ιατρού «πορτιέρη» που διαπιστώθηκε ότι πολλοί ασθενείς δε λάμβαναν τις υπηρεσίες υγείας στον κατάλληλο χρόνο, αφού ο ίδιος ο γιατρός πριμοδοτείται με κριτήριο τα νούμερα, πόσο λιγότερους θα παραπέμψει ή θα γίνει αυτό που υπονοείται για πρώτη φορά στο νέο νόμο, το κόψιμο των εξετάσεων δια μέσου φίλτρου στη συνταγογράφηση χωρίς πρωτόκολλο, γιατί με πρωτόκολλο υπάρχει και εφαρμόζεται από ετών. Εάν φθάσουμε σα χώρα να περιορίσουμε ή να κόβουμε τις εξετάσεις που χρειάζεται ο ασθενής με βάση την ορθολογική απόφαση του γιατρού τότε είναι ένα ανελέητο σύστημα υγείας που «σκοτώνει» τους πολίτες του.
Επιπλέον δεν υπάρχει σύνδεση των δομών της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με συγκεκριμένο κοντινό Νοσοκομείο που εφημερεύει. Η Ανατολική Αττική δεν έχει Νοσοκομείο και υπάρχει μεγάλη ανάγκη να γίνει ένα ή περισσότερα Νοσοκομεία γιατί ο πληθυσμός της αυξήθηκε περισσότερο από κάθε άλλη περιοχή, αλλά και λόγω της παροδικής αύξησης τους καλοκαιρινούς μήνες.
Κέντρα Πρόληψης και άλλα ειδικά κέντρα στα πλαίσια της ΠΦΥ
Τι θα γίνει με το μεγάλο ζήτημα της πρόληψης; Η πρόληψη είναι τόσο σύνθετη που απαιτείται ένα πλέγμα Ειδικών Επιστημόνων Υγείας και για να υλοποιηθεί χρειάζεται σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή και κέντρο πρόληψης.
Δεν είδα πουθενά στο νόμο για κέντρα Πρόληψης ή κέντρα Ψυχικής υγείας που για την περιοχή μας θα ήταν ότι καλύτερο για την υγεία του πληθυσμού. Η δημιουργία κέντρων είναι η περισσότερο σύγχρονη προσέγγιση της Ιατρικής επιστήμης σήμερα παγκόσμια.
Τελικά, είναι πασιφανές ότι ο νέος νόμος δεν πρέπει να εφαρμοστεί γιατί όταν φτιάχνεις ένα νέο νόμο το πρώτο που κάνεις είναι να θωρακίζεις τις δομές δημόσιας υγείας που σε 24ωρη βάση υπηρετούν το λαό μας και όπως είναι σήμερα, δεν μπορούν να σηκώσουν όλο το βάρος και κατά κοινή ομολογία, αυτό «το ζούμε όλοι μας στο πετσί μας».
Σχεδιασμός της ΠΦΥ
Αυτά που προαναφέραμε είναι ένα μέρος της υγείας της κοινότητας, δεν είναι μόνο αυτά.
Η προάσπιση της υγείας της κοινότητας δεν ενδιαφέρεται μόνο για το παρόν, αλλά σύμφωνα με το νοσογόνο υλικό της περιοχής ή τις τάσεις που διαφαίνονται μέσα από την εκτίμηση της υγείας του πληθυσμού, την κληρονομικότητα, την κατάσταση του περιβάλλοντος, του εδάφους, του υδροφόρου ορίζοντα και της θάλασσας δηλαδή εκεί που υπάρχουν ζωντανοί οργανισμοί και πρέπει να ζήσουν, σχεδιάζεται ένα πιο καλύτερο μέλλον για την υγεία όλων των ζωντανών πλασμάτων.
Ο σχεδιασμός αυτός, πρέπει να έχει ένα στόχο, να είναι καλός σύμφωνα με την σύγχρονη επιστήμη για την υγεία των ανθρώπων και των λοιπών ζωντανών οργανισμών που βρίσκονται στην περιοχή μας, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.
Μια συνολική προσέγγιση της υγείας της κοινότητας και ένας επικείμενος σχεδιασμός πέρα από το Κέντρο Υγείας Καπανδριτίου που πρέπει να αναβαθμιστεί όχι μόνο κτιριακά, αλλά από την άποψη της πλήρωσης με μόνιμο προσωπικό γιατρούς, νοσηλευτικό, λοιπό υγειονομικό και διοικητικό προσωπικό, ώστε η συνήθης λειτουργία και η 24ωρη εφημερία του, να είναι η κάθε μια ξεχωριστά επωφελής και αξιοπρεπής με τη συμβολή της επαρκούς υλικοτεχνικής υποδομής. Επίσης το κέντρο υγείας πρέπει να διαθέτει κινητές μονάδες για επισκέψεις στο σπίτι σε βαριά αρρώστους, ηλικιωμένους και αναπήρους.
Κέντρα Πρόληψης, Ψυχικής Υγείας που θα περιλαμβάνει την Παιδική Ψυχική Υγεία και ειδικούς με αντικείμενο τα σχολεία, κέντρα Οδοντιατρικής Υγείας, Φυσικοθεραπείας, Εμβολιασμών και οικογενειακού προγραμματισμού είναι αναγκαία. Χρειάζεται διαβάθμιση των κέντρων αυτών και σύνδεση με Νοσοκομείο αναφοράς όπου εκεί θα υπάρχουν εξειδικευμένα κέντρα.
Πέρα από αυτά έχει μεγάλη σημασία για την υγεία το καθαρό περιβάλλον, το καθαρό έδαφος, το καθαρό νερό (πόσιμο και για άρδευση) και η καθαρή θάλασσα. Αυτά όλα προσδιορίζουν όχι μόνο την υγεία όλων μας, αλλά όλων των ζωντανών οργανισμών της περιοχής του δήμου μας και της ευρύτερης περιοχής, όπως είναι, τα ζώα, τα ψάρια, τα θαλασσινά με την ευρύτερη έννοια και όλα τα φυτά.
Άρα η περιοχή μας χρειάζεται βιολογικό καθαρισμό, εγκαταστάσεις αποφυγής της βιομηχανικής μόλυνσης, εκεί που υπάρχει πρόβλημα και γενικά αποφυγή εγκατάστασης χώρων μόλυνσης της ατμόσφαιρας, του εδάφους και της θάλασσας. Αυτά όλα χρειάζονται έλεγχο και μετρήσεις με πλήρη διαφάνεια.
Ο βιολογικός καθαρισμός μαζί με τον καθαρισμό του Ασωπού ποταμού στην απορροή των βιομηχανικών απόβλητων, αλλά στην πορεία του ρου του, είναι το πρώτο από τα έργα που πρέπει να γίνουν και θεωρώ ότι είναι το πιο ουσιαστικό.
Το δεύτερο ουσιαστικό ζήτημα θα πρέπει να αποτραπεί και είναι αυτό που έχει προταθεί από την περιφέρεια για να μετατρέψει την περιοχή μας σε περιοχή με συνεχή μόλυνση.
Με βάση όλα αυτά είμαστε αντίθετοι στην εγκατάσταση ΧΥΤΑ στο Γραμματικό και στα όρια Τανάγρας και Σχηματαρίου (βιομηχανικά απόβλητα) γιατί η περιοχή θα αλλάξει προσωπείο, θα γίνει Άνω Λιόσια και Φυλή και προτείνω στον περιφερειάρχη και στους υποστηρικτές δημάρχους ή τους υποψήφιους δημάρχους αυτής της κατασκευής, να κάνουν μια βόλτα στα άνω Λιόσια .
Τελειώνοντας τονίζω ότι, η καθαρή ατμόσφαιρα, το καθαρό έδαφος, το καθαρό νερό και η καθαρή θάλασσα είναι αναγκαία και ικανά για να ζήσουμε εμείς, τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας σε ένα ήρεμο και γεμάτο υγεία περιβάλλον. Τότε θα ευωδιάζει πραγματικά η άνοιξη και θα θυμηθούμε τα παιδικά μας χρόνια.
Τελειώνω με ένα στίχο του μεγάλου Χιλιανού ποιητή, βραβευμένου με Nobel ποίησης, Pablo Neruda:
«Μπορείς να κόψεις όλα τα λουλούδια,
αλλά δεν μπορείς να εμποδίσεις να έρθει η Άνοιξη».
Δρ. Ανδρέας Γ. Καλλιακμάνης
Ειδικός Παθολόγος
Πρόεδρος
Ελληνικής Εταιρείας
Προληπτικής Ιατρικής
Μέλος της Διοικούσας Επιτροπής
για δημιουργία Συλλόγου
στα Άνω Ν. Παλάτια
Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος
Λαϊκής Συσπείρωσης Ωρωπού