Γράφει η Σοφία Μπασκάκη, Δημοσιογράφος

Το καλοκαίρι του 2007, η Ελλάδα βίωσε μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές της ιστορίας της. Η ανεξέλεγκτη φωτιά στην Ηλεία έκαψε στο πέρασμα της χιλιάδες στρέμματα, 1.500 σπίτια, 60.000 ζώα, μα πάνω από όλα κάηκαν ζωντανοί 63 άνθρωποι.

Η κυβέρνηση Καραμανλή βρέθηκε σε αδιέξοδο. Αλλεπάλληλα τα πύρινα μέτωπα σε όλη τη χώρα. Ο Πρωθυπουργός, στις 25 Αυγούστου, προέβη σε διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό και κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Στις 26 Αυγούστου 2007, οι φωτιές που κατέκαιγαν την Ηλεία, έφτασαν μέχρι τον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας και τον περικύκλωσαν. Μια αναδρομή στα βίντεο των τηλεοπτικών ανταποκρίσεων της εποχής, θα δείξει τις αγωνιώδεις εκκλήσεις των πυροσβεστών προς το συντονιστικό κέντρο να σταλούν ενισχύσεις, ώστε η φωτιά να μη μπει μέσα στην Αρχαία Ολυμπία.

Οι εικόνες ζωντανεύουν την απόγνωση των εποχικών πυροσβεστών, καθώς προσπαθούσαν να ανοίξουν τους κρουνούς μέσα στον αρχαιολογικό, αλλά αυτοί δεν δούλευαν.

Τελικά η μαινόμενη φωτιά πέρασε μέσα στον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας και η μανία της πύρινης λαίλαπας σάρωσε τα πάντα. Σοκαριστικές οι εικόνες… με κομμένη την ανάσα μια ανατριχίλα απλώθηκε, τότε, για τις στάχτες που τύλιγαν τον Πολιτισμό χιλιάδων ετών.

Ο τόπος, παρά τη μαυρίλα που τον πλάκωσε, άνθισε ξανά  και συνεχίζει να λάμπει, χάρη στην μακραίωνη ιστορία του και τα ιδανικά που πρεσβεύει για τον Πολιτισμό και τον Ολυμπισμό.

Αν κάποια έργα έγιναν σε τάχιστους ρυθμούς, αυτό συνέβη λόγω της τελετής Αφής των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου, που ακολουθούσε λίγους μήνες μετά, το Μάρτιο του 2008.

Οι Μυκήνες κάηκαν… σιωπηλά

Χθες 30 Αυγούστου 2020 κάηκαν οι Μυκήνες. Η είδηση πέρασε σιωπηλά στα ψιλά γράμματα ως «η φωτιά πέρασε μέσα από τον Αρχαιολογικό Χώρο των Μυκηνών». Κάποιες εικόνες έκαναν δειλά-δειλά την εμφάνιση τους στη δημοσιότητα, δείχνοντας μαυρισμένα από τη φωτιά τα μνημεία των Μυκηνών, που μαζί με τον Κυκλαδικό και τον Μινωικό, αποτελούν τους Αρχαιότερους Πολιτισμούς.

Εικόνες ντροπής που μόνο δάκρυα φέρνουν στα μάτια και θλίψη στην ψυχή.

Η Πύλη των Λεόντων, η κύρια είσοδος της ακρόπολης των Μυκηνών, του κύριου κέντρου του Μυκηναϊκού Πολιτισμού, γλίτωσε από τη φωτιά. Το μεγαλιθικό επιβλητικό μνημείο, ήταν το έμβλημα των μυκηναίων ηγεμόνων και το σύμβολο της ισχύος τους. Τα δύο ανάγλυφα αντιμέτωπα λιοντάρια, παραμένουν εκεί να θωρούν αγέροχα τον χώρο και να αντανακλούν τη δύναμη των Μυκηνών, που θα ξανά γεννηθούν μέσα από τις στάχτες τους.

Παρά το οφθαλμοφανές αποτέλεσμα, το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι οι ζημιές ήταν «οι λιγότερες δυνατές».

Κατά την αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στον αρχαιολογικό χώρο το πρωί της Δευτέρας 31/8, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη χαρακτήρισε ότι τη ζημιά που προκλήθηκε στον Αρχαιολογικό Χώρο των Μυκηνών από τη φωτιά, ήταν «η λιγότερη δυνατή».

Η εικόνα που παρουσίασε για το χώρο ήταν πως δεν φαινόταν καμία εικόνα εγκατάλειψης. Αξίζει να σημειωθεί ότι εδώ και αρκετούς μήνες είχε επισημανθεί η εγκατάλειψη του χώρου και στην περιοχή υπήρχαν ξερόχορτα και σκουπίδια, ενώ η δήλωση της, που κατέγραψε το Argonafplia., “Το να βλέπει ο επισκέπτης το καμένο κάτω δεν είναι και τίποτα τρομερό” είναι αχαρακτήριστη.

Σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού οι περιοχές που επλήγησαν εντός του αρχαιολογικού χώρου είναι η Ανατολική Πτέρυγα του Ανακτόρου, οι Βόρειες Αποθήκες, η περιοχή του αρχαϊκού ναού στην κορυφή του λόφου, η άνω δυτική κλιτύς της Ακρόπολης, η ΝΔ Συνοικία και η περιοχή του Θρησκευτικού Κέντρου των Μυκηνών.

Η φωτιά δεν έπληξε το Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκηνών, την κεντρική είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο (εκδοτήρια), την κεντρική είσοδο στην Ακρόπολη των Μυκηνών (Πύλη Λεόντων), τον Ταφικό Κύκλο Α, τα μνημεία στην βόρεια κλιτύ της Ακρόπολης, καθώς και τα κυκλώπεια τείχη.

Ο Ελληνικός Πολιτισμός ρημάζει

Οι περισσότεροι Αρχαιολογικοί Χώροι είναι εγκαταλελειμμένοι εδώ και χρόνια. Καμία μέριμνα, καμία προστασία. Όλα ημίμετρα και στο έλεος του Θεού. Αποδεικνύεται πως δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός πυρασφάλειας και καμία οργάνωση για πρόληψη και άμεση παρέμβαση σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.

Οι αρχαιολογικές μαρτυρίες, που βρίσκονται ριζωμένες στην ελληνική γη, μαρτυρούν την μακραίωνη ιστορία της Ελλάδας και αποτελούν την κοιτίδα του Δυτικού Πολιτισμού. Με δέος και σεβασμό θα έπρεπε να φυλάσσεται κάθε αρχαιολογικός χώρος, κάθε αρχαιολογικό εύρημα, κάθε ιστορική μνήμη.

Βρισκόμαστε για μια ακόμα φορά μπροστά σε ένα αποτρόπαιο έγκλημα κατά του Ελληνικού Πολιτισμού. Ενός Πολιτισμού απαξιωμένου από εμάς τους ίδιους, που δεν είμαστε ικανοί να διαφυλάξουμε. Ενός Πολιτισμού που επικαλούμαστε συνεχώς με υπερηφάνεια, για να καλύψουμε την έλλειψη Πολιτισμού της σύγχρονης Ελλάδας.

Αναλυτικά η ανακοίνωση που εξέδωσε την Κυριακή το ΥΠΠΟΑ:

«Σήμερα το μεσημέρι, στην περιοχή των Μυκηνών, στις 13:30 περίπου, εκδηλώθηκε πυρκαγιά στην περιοχή ανατολικά του Θησαυρού του Ατρέα, εκτός του περιφραγμένου αρχαιολογικού χώρου σε χορτολιβαδική έκταση. Λόγω των ισχυρών ανέμων που έπνεαν στην περιοχή, η πυρκαγιά επεκτάθηκε ταχύτατα, κατευθυνόμενη προς την χαράδρα του Χάβου και εισήλθε εντός του περιφραγμένου αρχαιολογικού χώρου. ‘Αμεσα και με την προτροπή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, η οποία ανέλαβε την ευθύνη της όλης επιχείρησης, εκκενώθηκε ο αρχαιολογικός χώρος από επισκέπτες και στην συνέχεια για λόγους ασφαλείας και από το φυλακτικό προσωπικό.

Χάρη στην ριζική αποψίλωση του χώρου από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδος εντός και εκτός των τειχών της μυκηναϊκής ακρόπολης, η πυρκαγιά δεν προξένησε ζημιές στις αρχαιότητες, όσον αυτό είναι δυνατό να διαγνωσθεί από την μέχρι στιγμής δυνατότητα πρόσβασης στα πληγέντα τμήματα του αρχαιολογικού χώρου. Οι περιοχές που επλήγησαν εντός του αρχαιολογικού χώρου είναι: Η Ανατολική Πτέρυγα του Ανακτόρου, οι Βόρειες Αποθήκες, η περιοχή του αρχαϊκού ναού στην κορυφή του λόφου, η άνω δυτική κλιτύς της Ακρόπολης, η ΝΔ Συνοικία και η περιοχή του Θρησκευτικού Κέντρου των Μυκηνών. Όταν ολοκληρωθεί η επιχείρηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και κατασβηστεί το μέτωπο που βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή των όμορων λόφων Προφήτη Ηλία και Σάρας και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, κλιμάκιο της Εφορείας Αρχαιοτήτων θα προβεί σε ακριβή εκτίμηση των συνεπειών της σημερινής πυρκαγιάς.

Από την πυρκαγιά δεν επλήγησαν το Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκηνών, η κεντρική είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο (εκδοτήρια), η κεντρική είσοδος στην Ακρόπολη των Μυκηνών (Πύλη Λεόντων), ο Ταφικός Κύκλος Α, τα μνημεία στην βόρεια κλιτύ της Ακρόπολης, καθώς και τα κυκλώπεια τείχη.

Επισημαίνεται ότι βρίσκονται σε πλήρη και ασφαλή λειτουργία τα συστήματα ασφαλείας, ο ηλεκτροφωτισμός και η υδροδότηση σε όλη την έκσταση του αρχαιολογικού χώρου. Επίσης, υπάρχουν πλήρεις ύδατος δεξαμενές πυρόσβεσης με τον απαραίτητο εξοπλισμό.

Ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο Μυκηνών θα φυλάσσονται με μέριμνα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας και με τη σύμφωνη γνώμη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί περίπτωση αναζωπύρωσης της πυρκαγιάς.

Από νωρίς βρίσκεται στις Μυκήνες ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού κ. Γ. Διδασκάλου. Ο Αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο Μυκηνών θα παραμείνουν προσωρινά κλειστοί για λόγους ασφαλείας.

Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κα. Λίνα Μενδώνη ευχαριστεί τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας κ. Νίκο Χαρδαλιά, με τον οποίον ήταν σε επαφή, για τον συντονισμό της όλης επιχείρησης, το προσωπικό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, καθώς και το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας.»