13.12.2015

Η σύνοδος για το Κλίμα στο Παρίσι κατέληξε σε μια ιστορική συμφωνία, μετά από τρεις ολονύκτιες διαπραγματεύσεις που φαίνονταν να οδηγούν σε αδιέξοδο. 195 χώρες υιοθέτησαν στο Παρίσι μια συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, που στοχεύει στην αντιμετώπιση του φαινομένου της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι αποτυχίες δεκαετιών ανατράπηκαν έπειτα από μια αιφνιδιαστική κίνηση που έκαναν οι ΗΠΑ και η ΕΕ, η οποία οδήγησε στην συμφωνία που  επισφραγίστηκε μα τα λόγια του Γάλλου υπουργού Εσωτερικών Λοράν Φάμπιους:

«Δεν βλέπω αντιρρήσεις», είπε ανέκφραστος, κοιτάζοντας τους αντιπροσώπους και χτύπησε το σφυρί του. Για μια στιγμή επικράτησε αμηχανία σαν να μην το πίστευε κανείς, στα αμέσως όμως επόμενα δευτερόλεπτα όλοι ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς, ενώ δεν έλειψαν και τα δάκρυα συγκίνησης.

Τα χειροκροτήματα πολλά από τους αντιπροσώπους που επιτέλους τα είχαν καταφέρει. Ο Αλ Γκορ αγκάλιασε την Κριστίνα Φιγκέρες του ΟΗΕ, η οποία κρατούσε τον Μπαν Κι Μουν, με τον Γ.Γ. του Οργανισμού να χαμογελά ανακουφισμένος. Φιλικά χτυπήματα στην πλάτη μεταξύ δικηγόρων και διπλωματών, , στελέχη μη κερδοσκοπικών οργανισμών έκαναν «high five» με τους φρουρούς, ενώ οι δημοσιογράφοι σφύριζαν και επευφημούσαν.

Αυτό ήταν το πιο ευοίωνο αποτέλεσμα μετά από τις συζητήσεις για το κλίμα που ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες, αλλά αρχικά δεν προμηνυόταν νέα  συμφωνία μετά και από τη μακρά περίοδο αποτυχιών. Τελικά η ιστορική συμφωνία είναι γεγονός παρά τις επιφυλάξεις που διατηρούν αρκετοί, καθώς η συμφωνία ναι μεν είναι ευπρόσδεκτη, αλλά δεν δεσμέυει νομικά τις χώρες.

Αυτή ήταν η κατάληξη των συζητήσεων που ξεκίνησαν πριν από δύο εβδομάδες στο Παρίσι, για μία νέα συμφωνία για το κλίμα, μετά από μακρά περίοδο αποτυχιών. Βέβαια, για αρκετούς εκτός του συνεδριακού χώρου, η συμφωνία παρότι καλοδεχούμενη, δεν ήταν αρκετή, καθώς- μεταξύ άλλων- δεν δεσμεύει νομικά τις χώρες.

Η κίνηση ματ των ΗΠΑ και ΕΕ

Μήνες ετοίμαζαν το τελευταίο τους χαρτί οι ΗΠΑ και η ΕΕ, προκειμένου να καταφέρουν την επίτευξη της συμφωνίας. Τελικά την Πέμπτη «έπαιξαν» το χαρτί που αποδείχτηκε νικηφόρο. Γνώριζαν καλά ότι οι ισχυρές αναπτυσσόμενες οικονομίες θα αντιδρούσαν. Αν οι ΗΠΑ και άλλες πλούσιες χώρες δεν έκαναν μεγαλύτερες μειώσεις στους δικούς τους ρίπους, τότε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία θα αντιστέκονταν στη μείωση των δικών τους ρύπων.

Ο τρόπος για να λυθεί αυτό, ήταν ο διαχωρισμός του «βασικού γκρουπ», δηλαδή της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας και της Νότιας Αφρικής, από τις υπόλοιπες αναπτυσσόμενες χώρες. Το πλάνο περιελάμβανε τον Τόνι ντε Μπρουμ, τον χαρισματικό υπουργό Εξωτερικών των Νησιών Μάρσαλ, από τον οποίο ζητήθηκε να σχηματίσει ένα «συνασπισμό υψηλής φιλοδοξίας», φτωχών και πλούσιων χωρών, που ήθελαν το όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου στη θερμοκρασία.

Ο «συνασπισμός» αυτός βρέθηκε την Παρασκευή επί σκηνής ισχυριζόμενος ότι εκπροσωπούσε 90 χώρες, που όλες τους υποστήριζαν τον στόχο των 5 βαθμών Κελσίου στη θερμοκρασία και έναν μακροπρόθεσμο στόχο απο-ανθρακοποίησης της οικονομίας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Guardian, δεν ήταν ξεκάθαρο από πού προερχόταν ο συνασπισμός, ενώ οι διαπραγματευτές από το Μπαγκλαντές και μικρές νησιωτικές χώρες το χαρακτήρισαν όλο αυτό ένα κόλπο, με την Κίνα να το αποκαλεί ανούσιο. Πολλοί ήταν αυτοί που εξέφρασαν την πιθανότητα μέσω του συνασπισμού αυτού να ήθελαν οι πλούσιες χώρες να κρυφτούν πίσω από τις φτωχές.

Ο σκοπός όμως αγιάζει τα μέσα, επιτρέποντας σε περισσότερες από 90 χώρες να ισχυριστούν ότι όποιος δεν ήταν μαζί τους δεν ήταν φιλόδοξος.

Τις επόμενες ώρες η Χιλή, η Ελβετία, η Ισλανδία, η Βραζιλία και η Αυστραλία συντάχθηκαν με τον συνασπισμό. Αυτό που έως τότε ήταν μία φαντασιόπληκτη φιλοδοξία, το όριο των 1,5 βαθμών στη θερμοκρασία, τώρα βρισκόταν στην ατζέντα του ΟΗΕ.