25.10.2015

Η συζήτηση για το μέλλον της Κεντροδεξιάς στην Ελλάδα περιορίζεται σε ένα υποσύνολο του προβλήματος. Λέω υποσύνολο, γιατί η ΝΔ είναι ο κύριος κομματικός εκφραστής της, αλλά δεν αποτελεί το «όλον» της Κεντροδεξιάς. Και βέβαια, γιατί 1.500.000 και πλέον ψηφοφόροι της, που είχαν στηρίξει τη ΝΔ του Κώστα Καραμανλή την περασμένη δεκαετία, είτε προτιμούν τον καναπέ τους από τις κάλπες, είτε κατέφυγαν σε άλλα κόμματα.

Αυτές τις ημέρες και μέχρι τις 29 Νοεμβρίου, η ΝΔ καλείται να επιλέξει τον Αρχηγό ο οποίος θα την οδηγήσει στις επόμενες εκλογές, που – βάσει του Συντάγματος- θα γίνουν το Σεπτέμβριο του 2019.Ουσιαστικά δηλαδή τον πολιτικό που θα κερδίσει τον Αλέξη Τσίπρα και θα διαμορφώσει την Ελλάδα του 2020. Καλούνται δηλαδή οι ψηφοφόροι της ΝΔ [και ενδεχομένως – βάσει του παράδοξου Καταστατικού της – και οι ψηφοφόροι άλλων Κομμάτων (οι κατά τον Ε. Μεϊμαράκη «περαστικοί»)], να εκλέξουν έναν πολιτικό που με βάση τις απόψεις, τις θέσεις, τις ιδέες και την κοσμοθεωρία του, θα διαμορφώσει τον κόσμο που θα ζούμε εμείς και τα παιδιά μας την επόμενη δεκαετία.

Δειλά-δειλά οι υποψήφιοι άρχισαν να τοποθετούνται απέναντι στα πράγματα, αφού ξόδεψαν έναν ολόκληρο μήνα με γενικόλογες τοποθετήσεις πάνω στον άξονα «παλιό/νέο» και αυτοπροσδιοριζόμενοι, λόγω ίσως και της επιρροής του ΣΥΡΙΖΑίικου διλήμματος, στην κατηγορία: «νέο». Εκεί λοιπόν, βρέθηκαν μπροστά σε μία έκπληξη! Η «βάση» της ΝΔ, με συντριπτικά ποσοστά που ξεπερνούν τα 2/3 της, απαντά ότι  προτιμά έναν «έμπειρο» πολιτικό από ένα «νέο» (67%).[Σύμφωνα με τα ποιοτικοποσοτικά στοιχεία της MetronAnalysis (Παραπολιτικά 17.10.15)].Ο δε κατά τους άλλους τρεις συνδιεκδικητέςεκφραστής του «παλιού», ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, προηγείται με doublescore των αντιπάλων του, με ποσοστά που τον κάνουν να αισιοδοξεί ότι μπορεί να κόψει το νήμα πρώτος, ακόμη και από την πρώτη Κυριακή.

Ως αποτέλεσμα αυτών των στοιχείων, οι υποψήφιοι αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική τους και ο πρώτος που έδειξε αντανακλαστικά και αντέδρασε άμεσα ήταν ο Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος με μία ομιλία-πλαίσιο στο Γκάζι περιέγραψε το κόμμα που οραματίζεται. Αντίστοιχες τοποθετήσεις είχαν κάνει νωρίτερα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Άδωνις Γεωργιάδης. Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, έχοντας διατελέσει πρώτος και μακροβιότερος (5,5 χρόνια) Γραμματέας του κόμματος, έχει τοποθετηθεί και έχει αποδείξει στην πράξη – αφού επί της εποχής του η ΝΔ έφθασε στις αλλεπάλληλες επιτυχίες της περιόδου 2001 και μετά – , πώς οραματίζεται το κόμμα, χωρίς αυτό να τον αποκλείει από την ανάγκη επικαιροποίησης των θέσεών του.

Το θετικό από αυτήν την εξέλιξη, είναι ότι η δημόσια συζήτηση για τα κριτήρια εκλογής του νέου Αρχηγού, αφήνει πλέον πίσω της τη φάση των καλλιστείων (νέος ή λιγότερο νέος, ψηλός ή κοντός, με μουστάκι ή χωρίς) και μπαίνει στην ουσία. Αποκτά ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ. Και εκεί ακριβώς, στο περιεχόμενο, πρέπει να κριθούν οι υποψηφιότητες, όχι στο περιτύλιγμα.

Οι βασικοί άξονες που περιμένουμε να τοποθετηθούν και οι τρεις είναι:

1. Κοινωνία
2. Κόμμα
3. Διακυβέρνηση

Αν τους δίναμε και τίτλους:

1. Νέα Εμπιστοσύνη (τη σχέση με την Κοινωνία)
2. Νέο Κόμμα (για τους Νεοδημοκράτες και όχι μόνο αυτούς)
3. Νέα Πρόταση Διακυβέρνησης (για την Ελλάδα του μέλλοντός μας)

Αν θέλαμε να δώσουμε σε αυτούς τους τρεις άξονες, τρεις πιο προκλητικές «ονομασίες» αυτές θα ήταν:

1. Γκλάσνοστ (Διαφάνεια)
2. Περεστρόικα (Αναδιάρθρωση)
3. Σολινταρνόσκ (Αλληλεγγύη)

1.ΓΚΛΑΣΝΟΣΤ=ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

Οι σχέσεις της Κεντροδεξιάς και ειδικότερα της ΝΔ με την Κοινωνία είναι δυστυχώς πλέον «αδιαφανείς». Από την εποχή του 2000-2004, όταν ο Κώστας Καραμανλής γύρισε πέντε φορές όλη την Ελλάδα χτίζοντας «σχέσεις εμπιστοσύνης» με τους πολίτες, που τον επιβράβευσαν με το εμφατικό 44,31% το Μάρτη του 2004 και την  επανεκλογή του το 2007, ως την εποχή  του 2012-2015 όταν ο Αντώνης Σαμαράς πάσχιζε να διορθώσει με σκληρή δουλειά, που αναγνωρίζουν ακόμη και οι αντίπαλοί του, τα κακώς κείμενα του 1^ου Μνημονίου, η ΝΔ απώλεσε σημαντικό μέρος της κοινωνικής της βάσης.

Ενάμισι εκατομμύριο ψηφοφόροι της γύρισαν την πλάτη, θεωρώντας, είτε ότι δε στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, είτε ότι «άλλα τους έταξε κι άλλα έκανε»… Κοινώς, δεν τους είπε την αλήθεια. Αυτό το αντιλήφθηκε ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης στις πρόσφατες εκλογές και πήρε το ρίσκο να μην υποσχεθεί τίποτα απολύτως. Το τόλμημα, διέσωσε μεν την αξιοπρέπεια της Παράταξης, αλλά δεν της έδωσε και τη νίκη στις εκλογές. Η αλήθεια όμως είναι πια μονόδρομος για τη ΝΔ. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να ολισθήσει ξανά στο δρόμο του λαϊκισμού. Αν συμβεί κάτι τέτοιο θα την οδηγήσει και στην οριστική διάλυση. Η αλήθεια την κράτησε στο 28% και δεν είχε την τύχη του ΠΑΣΟΚ. Η αλήθεια θα την επαναφέρει και στην εξουσία.

Η αλήθεια όμως για να εμπεδωθεί και να πιστωθεί πολιτικά από την κοινωνία, έχει δύο προϋποθέσεις: α) τη γενναία και δημιουργική αυτοκριτική και β) τη διαφάνεια. Η αυτοκριτική δεν σημαίνει ότι θα πάρει τα χαρακτηριστικά αυτομαστιγώματος και τιμωρίας. Αλλά πρέπει να έχει δημιουργικά χαρακτηριστικά μέσα από μία εξαντλητικά αναλυτική προσέγγιση στα αίτια των αλλεπάλληλων ηττών [7 σε 7 χρόνια (2008-2015) – αν συμπεριλάβουμε και το δημοψήφισμα], αλλά και των νικών. Απαιτείται δηλαδή ένα πολιτικό SWOTanalysis, που θα γίνει με ειλικρίνεια και επιστημονικότητα, χωρίς εύκολους καταλογισμούς ευθυνών μόνο σε πρόσωπα, αλλά με αναφορά στις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές μεταβολές (με αυτή τη σειρά), που μας οδήγησαν στο ρήγμα, με ευρείες κοινωνικές ομάδες και τελικά στην αποστασιοποίηση από αυτές.

Η διαφάνεια αφορά και το παρελθόν, αλλά κυρίως το παρόν και το μέλλον της Παράταξης. Ως πολιτικός συμβολισμός είναι το αντίθετο της πολιτικής του φόβου, του γκρίζου, των κλειστών γραφείων. Η διαφάνεια προϋποθέτει «πολιτικό φως», και το φως για να διεισδύσει χρειάζεται νέες ιδέες, ανοιχτές δομές και κυρίως ανοιχτά μυαλά.

2.ΠΕΡΕΣΤΡΟΪΚΑ-ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ-ΝΕΟ ΚΟΜΜΑ

Όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εμφανίστηκε ως Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης το 1985, διέρρηξε την εξουσία που τον ανέδειξε για να υλοποιήσει την πολιτική της διαφάνειας-γκλάσνοστ και της αναδιάρθρωσης-περεστρόικα. Η αντίσταση της κομματικής νομενκλατούρας, των στελεχών του ΚΚΣΕ, των συνδικάτων και του στρατού ήταν σθεναρή. Το ίδιο στιβαρή όμως ήταν και η δική του στάση. Αναίμακτα, θέσπισε το δικαίωμα ψήφου για όλους και εκδημοκράτισε μία κοινωνία που δεν είχε βιώσει κάτι αντίστοιχο ποτέ.

Αν κάτι τέτοιο πέτυχε στην αρτηριοσκληρωτική Σοβιετική Ένωση, γιατί να μην πετύχει στη φιλελεύθερη ΝΔ; Αρκεί βέβαια, η μεταρρυθμιστική πολιτική, να αποκτήσει δυναμική και να κλονίσει την κοινωνία, αρκεί να είναι αυτόνομη και αποφασιστική. Εκφραστής της αναδιάρθρωσης μπορεί να είναι κάποιος νέος, αλλά οι πιθανότητες της ρήξης και της διάσπασης σε μεγάλους οργανισμούς – όπως η ΝΔ – μειώνονται αν ο καταλύτης είναι ένας γνώστης του συστήματος που εμφορείται από νέες ιδέες. Και πάνω από όλα να είναι αυτόνομος: να μπορεί δηλαδή να πάρει αποστάσεις από την ίδια του την παράδοση, την ίδια του την κληρονομιά.

Το νέο κόμμα πρέπει να είναι ανοιχτό, συμμετοχικό, φιλικό προς τους νέους και τις νέες τεχνολογίες, αλλά πάνω από όλα πρέπει να είναι κοινωνικά ευαίσθητο.

3.ΣΟΛΙΝΤΑΡΝΟΣΚ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Και αυτό μας φέρνει στον τρίτο και σημαντικότερο άξονα που είναι το περιεχόμενο της διακυβέρνησης. Η πρώτη αρχή για τη ΝΔ του 2020 πρέπει να είναι η αρχή της Αλληλεγγύης, της κοινωνικής αλληλεγγύης. Όπως είπε στη Μαδρίτη και ο Αντόνιο Λόπεζ-Ιστούριζ, Γεν. Γραμματέας του Λαϊκού Κόμματοςστο ετήσιο Συνέδριό του, «η έννοια της αλληλεγγύης, είναι μία έννοια που η Αριστερά έχει σχεδόν “απαγάγει”», ενώ τις περισσότερες από τις μεγάλες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, τις υλοποίησαν τα κόμματα της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς. Πιο σημαντικό και από το πρόταγμα της Σταθερότητας των εκλογών του Σεπτεμβρίου, είναι να πείσει τους συμπολίτες μας ότι νοιάζεται γι’ αυτούς. Ότιβρίσκεται δίπλα τους στα προβλήματά τους. Ότι υιοθετεί πολιτικές που μπορούν να αποκαταστήσουν τις κοινωνικές αδικίες και τις κοινωνικές ανισορροπίες. Ότι οι επενδύσεις και οι δουλειές είναι το αδιαμφισβήτητο μέσο για να επιτευχθεί η αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης. Όταν ο Λεχ Βαλέσα αντιτάχθηκε και τελικά ανέτρεψε το 1989 τη σκληρή Κομμουνιστική εξουσία του Γιαρουζέλσκι τη δεκαετία του ’80, συσπείρωσε ένα ευρύ κοινωνικό κίνημα, που περιέλαβε ακόμη και την Καθολική Εκκλησία της Πολωνίας.

Εάν θέλει λοιπόν η ΝΔ να ανακτήσει  την επαφή της με τους νέους που της έχουν γυρίσει την πλάτη [ΣΥΡΙΖΑ(34,7%)/ΝΔ(13,4%) στις ηλικίες 18-24, PublicIssue], οφείλει να αναπτύξει ένα σχέδιο αποτελεσματικό, πειστικό, αλλά και ένα νέο αφήγημα πιο «ανοιχτό», πιο «χαρούμενο», πιο «αισιόδοξο». Να αφήσει πίσω την περιγραφή της μουντής πραγματικότητας, που είναι ούτως ή άλλως αποκρουστική και να ξαναδώσει στον κόσμο δημιουργική ΕΛΠΙΔΑ. Να συνδυάσει το ρεαλισμό που απαιτείται για το σχεδιασμό και την υλοποίηση λύσεων, με ένα νέο ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟ της ΕΛΠΙΔΑΣ. Όπως έλεγε και ο Ντάνιελ Κον Μπεντίτ, «η απαισιοδοξία δεν είναι μόνο αδικαιολόγητη, είναι επιβλαβής».

Οι διαχωριστικές γραμμές της Αριστεράς με τη Δεξιά, που πολλοί θέλουν να κάνουν ακόμη πιο διακριτές, θα οδηγούσαν τη ΝΔ σε συνθήκες μόνιμης μειοψηφίας. Μόνο με τη σύνθεση, τη συναίνεση και τη συνεννόηση γίνονται εφικτές ευρείες κοινωνικές πλειοψηφίες, όχι μόνο για να διεκδικήσει τη διακυβέρνηση του τόπου ξανά, αλλά για να μπορέσει, όταν συμβεί αυτό, να κυβερνήσει αποτελεσματικά. Ο εκλογικός νόμος με το bonus των 50 εδρών, επιτρέπει το σχηματισμό Κυβερνήσεων ακόμη και από κόμματα που αθροίζουν λιγότερο και από το 1/3 των ψήφων. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ είναι κοινωνικά μειοψηφικός, αφού παρά το 35,46% με το οποίο κέρδισε τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, δεν έλαβε περισσότερες από 1.6 εκ. ψήφους και δεν εκφράζει παρά το 17% της ελληνικής κοινωνίας. Αυτός είναι ο ουσιαστικότερος λόγος  που δεν μπορεί να περάσει τα νέα, δυσβάσταχτα μέτρα του, παρά μόνο σαν Νομοσχέδια από τη Βουλή.

Η Νέα Πρόταση Διακυβέρνησης, βασισμένη στην Αλληλεγγύη, οφείλει να συγκροτηθεί από πολιτικές Κοινωνικής Ευαισθησίας και Οικονομικής Αποτελεσματικότητας. Όπως γίνεται λόγος (συνθέτοντας ετερώνυμα) για «βιώσιμη ανάπτυξη» στο περιβάλλον, έτσι ακριβώς είναι ανάγκη να δημιουργηθεί μία πολιτική πρόταση «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ» για την οικονομία μας. Οι νέες διαχωριστικές γραμμές δεν βρίσκονται ανάμεσα στους «Αριστερούς» και τους «Δεξιούς». Υπάρχουν και είναι ανάγκη να χαραχθούν ανάμεσα στους Λαϊκιστές (και της Αριστεράς και της Δεξιάς), που υπόσχονται τα πάντα στους πάντες – χωρίς στο τέλος να υλοποιούν τίποτα – και στους ΝΕΟΥΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΤΕΣ, που προχωρούν με ρεαλιστικά βήματα, σχέδιο και αλήθειες με βάση τις αρχές της Διαφάνειας και της Αλληλεγγύης. Αυτός είναι ο δρόμος του μέλλοντος, ο οδικός χάρτης για την Ελλάδα του 2020.

Νίκος Καραχάλιος

Πρόεδρος FORUM 2020

Υ.Γ. Το κείμενο αυτό γράφτηκε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου του ΕΛΚ στη Μαδρίτη (20-22 Οκτωβρίου 2015). Οι τρεις λέξεις κλειδιά επιλέχθηκαν όχι αποσκοπώντας στην εντυπωσιοθηρία, αλλά γιατί ήταν οι λέξεις-σύμβολα που χρησιμοποιήθηκαν για την ανατροπή των πιο σκληρών κομματικών μηχανισμών στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία.

Δημοσιεύτηκε: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΞΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟΥ, 24.10.2015