10.12.2015

Η  Σμύρνη είναι αγαπημένη. Εκεί ο ελληνισμός της Μικράς Ασίας μεγαλούργησε. Δημιούργησε πολιτισμό. Εκεί οι Έλληνες γνώρισαν μια ακόμα γενοκτονία. από το Κεμαλικό Εθνικιστικό Κίνημα των Τούρκων το 1922. Εκεί ο ελληνισμός γνώρισε τη φρικαλεότητα και την εθνοκάθαρση που οδήγησαν στο ξεριζωμό και την καταστροφή της  το Σεπτέμβριο του 1922. Αυτή την εποχή αποτυπώνει στο έργο της η Μιμή Ντενίση για 2^η συνεχή χρονιά παρουσιάζοντας  στο Κέντρο Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος την παράσταση “Σμύρνη μου αγαπημένη”.

Λίγα λόγια για την ιστορία της παράστασης και την υπόθεση της

Στο πλαίσιο της έρευνας  για τη συγγραφή του έργου «Σμύρνη μου αγαπημένη», η Μιμή Ντενίση χρησιμοποίησε υλικό από τα πλούσια αρχεία του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, μαρτυρίες Ελλήνων, Τούρκων, Λεβαντίνων, πάνω από εκατό βιβλία ιστορικών, περιηγητών, λογοτεχνών, δημοσιογράφων αλλά και απλών ανθρώπων της εποχής. Επίσης χρησιμοποίησε υλικό από διδακτορικές διατριβές και μελέτες που δεν έχουν εκδοθεί, με αποτέλεσμα πολλά στοιχεία  σχετικά με τα δραματικά γεγονότα της Σμύρνης να γίνονται  για πρώτη φορά γνωστά στο  ευρύ κοινό  μέσα από το έργο.

Το κείμενο περιγράφει, μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας, την ανεπανάληπτη ζωή της κοσμοπολίτισσας πρωτεύουσας της Ιωνίας από την εποχή του Α’ παγκοσμίου πολέμου μέχρι το τέλος της πόλης. Η πολυπολιτισμική κοινωνία της Σμύρνης με τους Λεβαντίνους, Αρμένηδες, Τούρκους και Ρωμιούς, ο μαγικός τρόπος ζωής, η κουζίνα και η μουσική που  συνδυάζουν αρμονικά τα στοιχεία όλων των εθνοτήτων αλλά και οι κρυφές δυσαρμονίες τους, περνούν μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων. Και φυσικά πίσω απ’ αυτές αποτυπώνονται η πολιτική ιστορία, τα αντικρουόμενα συμφέροντα και οι πολιτικές βλέψεις που οδήγησαν στην καταστροφή της περίφημης πόλης.

 Στην παράσταση συμμετέχουν πολλά γνωστά ονόματα του θεάτρου μαζί με τη σπουδαία ορχήστρα Εστουδιαντίνα, που ειδικεύεται στη μουσική της Ιωνίας και συμμετέχει για πρώτη φορά ζωντανά σε θεατρική παράσταση. Η πρωτότυπη μουσική είναι του συνθέτη Ανδρέα Κατσιγιάννη που έχει μελετήσει και αναβιώσει τη μουσική παράδοση της Μικρασίας. Ο Ανδρέας Κατσιγιάννης διευθύνει ζωντανά  επί σκηνής την Εστουδιαντίνα με τραγουδιστές τον Μπάμπη Τσέρτο και τη Σοφία Μέρμηγκα.

Η σκηνοθεσία είναι της Μιμής Ντενίση ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Γιώργου Πάτσα.

Υπόθεση

Μια αρχόντισσα της Σμύρνης, η Φιλιώ θυμάται και νοσταλγεί τη ζωή της εκεί. Ο νους της φεύγει από την προσφυγική γειτονιά όπου ζει πια  και ξαναζεί τη χρυσή εποχή της κοσμοπολίτισας Σμύρνης, όταν ήταν για όλους το μαργαριτάρι της Ανατολής, ο Παράδεισος της Ιωνίας και η Πόλη των Απίστων για τους Οθωμανούς. Ο άντρας της Φιλιώς φανατικός Έλληνας και Βενιζελικός όπως και ο πατέρας της και τα παιδιά της, ζουν με το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας. Ο αδελφός του και η οικογένεια του, επίσης πετυχημένοι έμποροι, Βασιλικοί και φανατικοί Μικρασιάτες θέλουν την Σμύρνη αυτόνομη.  Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο οικογένειες, η αρμονική συνύπαρξη με Τούρκους και Λεβαντίνους, οι ανεκπλήρωτοι, απαγορευμένοι έρωτες ανάμεσα στις διαφορετικές φυλές, τα γλέντια τους, τα τραγούδια, τα όνειρά τους, κυριαρχούν στο έργο. Σημαντικό ρόλο παίζουν όμως και τα ιστορικά γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή  όλων ερήμην τους, από τον ερχομό των Ελλήνων ως ελευθερωτές μέχρι την καταστροφή της μοναδικής πόλης και την αναγκαστική μετανάστευση. Μέσα από την ιστορία της οικογένειας ξετυλίγεται και η ευρύτερη ιστορία της πόλης.

Σημείωμα σκηνοθέτη

«Λένε πως για να γράψεις καλά ένα έργο δεν πρέπει να σκέφτεσαι τον σκηνοθέτη, και τον παραγωγό. Πρέπει ν’ αφήνεις την φαντασία να οδηγεί ελεύθερα το χέρι που γράφει. Αυτό έκανα όταν έγραφα το έργο. Αυτή είναι η δυσκολία που δημιούργησα για τον εαυτό μου, ως σκηνοθέτη! Η Σμύρνη είναι ένα έργο σύνθετο, θέλει πολύ συναίσθημα, πολύ χιούμορ, εναλλαγή εικόνων, μουσική, τραγούδι. Είναι μια οικογενειακή ιστορία που είναι κομματι της Μεγάλης Ιστορίας της εποχής 1917-1923. Όλα πρέπει να δένουν αρμονικά, να θυμίζουν – οσο γίνεται – την αξεπέραστη ατμόσφαιρα της χαμένης Ρωμέικης Σμύρνης, που πάντα κεντρίζει την φαντασία μας.

Το ευτύχημα για μένα ήταν πως είχα εξαίρετους ηθοποιούς και συνεργάτες και πάνω απ’ όλα την «προστασία» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού που οι δημιουργοί  του προέρχονται από κείνα τα μέρη.

Πολλές φορές ένοιωσα αληθινή συγκίνηση σκηνοθετώντας ή παίζοντας και πιστεύω πως το ίδιο θα αισθανθούν και οι θεατές. Γιατί όλοι κουβαλάμε ένα κομμάτι Σμύρνης μέσα μας κι ας μην είμαστε από κει. Οι πόλεις δεν είναι τα κτήρια, είναι αυτοί που τα κατοικούν! Οι πρόσφυγες δεν γύρισαν ποτέ εκεί, έφεραν όμως την Ιωνία σε μας και την έκαναν μέρος της καρδιάς μας.»

Μιμή Ντενίση

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Κείμενο – Σκηνοθεσία: Μιμή Ντενίση
Σκηνικά – Κοστούμια: Γιώργος Πάτσας
Μουσική – Ενορχηστρώσεις: Ανδρέας Κατσιγιάννης
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Χορογραφίες: Mάρω Μαρμαρινού
Επεξεργασία οπτικού υλικού: Γιάννης Βολιώτης

Ερμηνεύουν:

Μιμή Ντενίση, Tάσος Χαλκιάς, Τάσος Νούσιας,  Χριστίνα Αλεξανιάν, Μάνος Ζαχαράκος, Δημήτρης Μακαλιάς, Κατερίνα Γερονικολού, Νέλη Αλκάδη

ο Μιχάλης Μητρούσης και ο Κώστας Βουτσάς.

Συμμετέχουν, επίσης, οι: Μαρία Εγγλεζάκη, Λευτέρης Ζαμπετάκης, Αναστασία Σκοπελίτη, Χρήστος Βελιάνο, Χριστίνα Δρεμέτσικα, Εβελίνα Κυπραίου, Δήμητρα Μιχαηλίδου, Άγγελος Μπέσσας, Ζαχαρένια Φραγκιαδάκη, Ηλίας Νομικός, Νικόλας Γκιούλης, Μαριλένα Κάραλη, Φίλιππος Ζαρφειάδης.

Συμμετέχει ζωντανά η ορχήστρα Εστουδιαντίνα με τους μουσικούς Σωτήρη Μαργώνη, Νίκο Μέρμυγκα, Γιάννη Τσέρτο και Γιάννη Πλαγιαννάκο.

Καλλιτεχνικός Διευθυντής: Ανδρέας Κατσιγιάννης

Τα τραγούδια ερμηνεύουν o Mπάμπης Τσέρτος και η Σοφία Μέρμηγκα.