Από τη Θεοδώρα Δέδε

Η μετά από 20 χρόνια cd-ική μουσική τους συνύπαρξη

είναι το δώρο τους για τη νέα χρονιά:

γεμάτο αισιοδοξία, διερωτήσεις, μυστήριο, αρμονία, γαλήνη,

αλλά κι ένταση και πάθος και συγκίνηση …

Και πόσα ακόμη θα ανακαλύψετε ο καθένας, με τις δικές σας κεραίες…

Μια τέτοια ευτυχής συγκυρία αξίζει να απολαμβάνεται…

Είκοσι χρόνια μετά το τελευταίο τους cd, οι ‘’Human Touch’’, που αποτελούνται από τους Σταύρο Λάντσια, David Lynch, Γιώτη Κιουρτσόγλου, έπλασαν το τρίτο τους άλμπουμ, μια jazz όαση, που ξεχωρίζει μέσα στων ηχητικών χαλασμάτων την κόλαση…Ένα έμμετρο σκηνικό, στο οποίο διαδραματίζονται 12 διαφορετικές μουσικές ιστορίες…Σ’ αυτό το cd -αλλά και βινύλιο για τους πολύ μερακλήδες της μουσικής- είναι και οι τρεις τους η υπέροχη, αμιγώς ελληνική, soul (μην παρεξηγηθούμε, ψυχή εννοούμε) of Jazz…Ηχοι μυοχαλαρωτικής…επαγρύπνησης…Σαν την αγωνία, την οποία φέρει η αναμονή μιας ευχάριστης έκπληξης…Η προσμονή ενός μαγικού δώρου…Η μουσική τους αποπνέει ποιότητα, ηρεμία, ισορροπία, ακριβώς το αντίθετο από τα φαινόμενα αρένας και βίαιων περιστατικών, που κατακλύζουν την καθημερινότητά μας…Οι γαλήνιοι έως και παραδείσιοι ήχοι των ‘’Human Touch’’, εκπέμπουν κύματα ψυχοπνευματικής επένδυσης αισθημάτων και νοημάτων…

Και οι τζαζίστες πρέπει να έχουν μέσα τους έντονη τη μαγεία, τη θεία έμπνευση…Και, κάπως έτσι, οι νότες αποκτούν αξία και γίνονται πολύτιμες…Αποκτούν πενταγραμμική, ουσιώδη οντότητα!!!…Στάζουν εσωτερική αναζήτηση κι έντονο πάθος…Σ’ αυτά μάς ζητούν να τους ακολουθήσουμε, μέσω της εμπνευσμένης δημιουργίας τους οι ‘’Human Touch’’!…Να εξερευνήσουμε τ’ ανεξιχνίαστα μονοπάτια, με ξεναγούς ένα πιάνο, ένα σαξόφωνο, ένα μπάσο, τα κρουστά (και 5-6 ακόμη όργανα, τα οποία παίζουν οι ίδιοι)…Η παραμυθένια jazz έχει να διηγηθεί, κάθε φορά, μια νέα ιστορία, για τον καθένα…Και οι τρεις δεξιοτέχνες της, σαν αερικά της μουσικής, που, μαζί τους, ποτέ, δεν τελειώνουν οι υποσχέσεις για το ακόμη πιο άπιαστο…Αλλά κι εμάς, μας έμαθαν να τους θέλουμε, διαρκώς, σκεπτόμενους και μουσικά καινοτόμους…

Το ολόφρεσκο, σχεδόν αχνιστό cd, που απολαύσαμε στη Φιλολογική Αίθουσα ‘’Παρνασσός’’, ζωντανά, από τους ίδιους τούς δημιουργούς του, φρέσκαρα στη μνήμη μου, με τη συντροφιά τής βροχερής νύχτας των Χριστουγέννων, χαράματα, με μια υπέροχη ευωδιά βρεγμένης γης, συνοδεύοντάς τα από ένα κεράκι πορτοκάλι με μπαχάρια, που αργοέλιωνε…Οντως, το ‘’Colorblind’’ σκόρπισε μια εσωτερική ευφορία, με τα ανατατικά φθογγόσημα της μουσικής ‘’μεθόδου της…jazz των τριών’’…

Ελλάδα – Λος Αντζελες 1-0

Και να, που η Ελλάδα μας κέρδισε το Los Angeles!…Ηταν σαν να ζητούσε από τον David Lynch να παρατείνει τη διαμονή του εδώ…λίγο ακόμη και λίγο ακόμη και…Σαν να ήθελε να…υιοθετήσει, πριν από 42 χρόνια, αυτό το ταλαντούχο και, διαρκώς, εξελισσόμενο παιδί, ένα δημιουργικότατο μυαλό, για να το εντάξει στην ελληνική οικογένεια της jazz…Ανοιξε την αγκαλιά της για το νέο της τέκνο, που θ’ άνοιγε κι εκείνο τα φτερά του για όλον τον κόσμο, με βάση την Ελλάδα -τη νέα του εξ επιλογής πατρίδα…

Οι ζωγράφοι του πενταγράμμου…

Οταν ταλαντούχοι, ολοκληρωμένοι δημιουργοί, αναγνωρισμένοι και βραβευμένοι από πολλά κοινά -σε Ευρώπη και Αμερική- πλάθουν άλμπουμς jazz (”Human Touch”, 1998) και, μάλιστα, ελληνικής…κοπής, είναι γεγονός!…Οταν δημιουργούν το δεύτερο άλμπουμ τους (”Movin’ ”, 2004), με πρωταγωνίστρια, πάλι, την jazz, δείχνουν ότι δεν είναι τυχαίοι δημιουργοί…Και όταν, μετά από 20 χρόνια, φέρνουν στην επιφάνεια την τρίτη κοινή τους δουλειά (”Colorblind”, 2024), αποθεώνοντάς την, με νότες – ζωγραφιές και παλέτα, που ξεφεύγει από τους γνωστούς χρωματισμούς, δεν μπορεί, παρά να ξεσηκώσουν το κοινό τής τζαζ, αλλά και των φανατικών οπαδών τους, που τους ακολουθούν, σε συναυλίες, δημιουργίες μουσικών θεμάτων για το σινεμά, το θέατρο, αλλά και τις μουσικές σκηνές, καθώς και τις συμμετοχές τους σε άλμπουμς με άλλα σχήματα…

Τι να πεις και ποιες λέξεις να χρησιμοποιήσεις;… Νικημένες οι λέξεις περιγραφών των μουσικών συνθέσεων από τις ίδιες τις νότες τής εκλεκτής jazz των ‘’Human Touch’’ και του νέου τους παιδιού, του…”Colorblind”…Οχι με την έννοια της ιατρικής ερμηνείας, ως αδυναμία τής αντίληψης κάποιων χρωμάτων, δηλαδή την αχρωματοψία, αλλά ως αίσθημα δύναμης κι ελευθερίας!…Γιατί δύναμη κι ελευθερία δεν είναι, όταν αφήνουμε τη σκέψη και το συναίσθημα να είναι λευκό χαρτί, άγραφος πίνακας, χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς ετοιμοπαράδοτους κανόνες, χωρίς αναμενόμενα μουσικά περιβάλλοντα, ώστε να εγγραφούν από τον καθένα με διαφορετικά χρώματα οι μουσικές προσλαμβάνουσες;;;…Προϋπόθεση να είναι ελεύθερος κι άγραφος ο κάθε ακροατής, σαν απάτητο χιόνι, ώστε να μπορέσει να εγγράψει  τα δικά του νέα ίχνη, ζωγραφίζοντας τις ολόδικές του αποχρώσεις, μετά από την ακρόαση ενός μουσικού κομματιού…Μεγάλο πράγμα να ξανακερδίζουμε όλα τα χρώματα με την αξία, την οποία έχει το καθένα τους…Οπως και στη μουσική, δεν πρέπει να θεωρείς καμία νότα δεδομένη…Ιδίως από τους ‘’Human Touch’’, να περιμένεις το απρόσμενο, τη νότα εκείνη, που θα σε οδηγήσει στο μυστικό μονοπάτι του δημιουργού, που το ανακάλυψε και το χάρηκε, αρχικά, ο ίδιος, αλλά –ευτυχώς!…- δεν το κράτησε μόνο για τον εαυτό, γιατί τότε θα μειωνόταν η αξία του κι έτσι το μοιράζεται γενναιόδωρα…Εμένα, τούτο το συγκεκριμένο μουσικό κομμάτι ‘’Colorblind’’ δεν ξέρω πώς, με έβγαλε σε…ινδιάνικα ακούσματα και όχι μόνο…

Ναι, νικημένο το παιχνίδι των λέξεων από τις νότες των τριών δεξιοτεχνών μουσικών και συνθετών της jazz, ιδίως, όταν αποφασίζουν ότι ήρθε η ώρα να αφηγηθούν, μέσω του πενταγράμμου, τα επόμενα μουσικά τους παραμύθια…Κι ενώ ο κάθε δημιουργός είναι εντελώς αυτόφωτη μουσική οντότητα, αποτελούν και οι τρεις μαζί έναν καινούργιο Ηλιο, με αρμονική συνοχή και μουσική συνάφεια, παρά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα…

Ετσι, λοιπόν, εγώ, ενδεικτικά, θα αναφερθώ μόνο σε κάποια απ΄ τα 12 δημιουργήματά τους, σύμφωνα με τον τρόπο, με τον οποίο ενεγράφησαν μέσα μου:

”Are you listening?”, λοιπόν, θα ρώταγε ο Σταύρος Λάντσιας τον πατέρα του, ο οποίος μέχρι ν’ αναχωρήσει για ουράνιους κόσμους, ήθελε, αδιαλείπτως, να ακούει τον γιο του να…μελώνει, με το πιάνο του, την ατμόσφαιρα…Σίγουρα, τον ακούει, γιατί ο γιος του ανακαλύπτει…’’Human Wonders’’…Κι ένα απ΄ αυτά τα Ανθρώπινα Θαύματα είναι η ανεξάντλητη πηγή μουσικού πλούτου, που βρίσκεται εντός του…

‘’Aurora’’ του Γιώτη Κιουρτσόγλου…Ενα ταξίδι σε διαστημικά…δάση, με Απολλώνιους πλανήτες, που περιστρέφονται στα πεντάγραμμα, περιτριγυρισμένα από μουσικούς γαλαξίες…Μια άλλη ανατέλλουσα…Αυγή…Πολύ σπουδαίο πράγμα ν’ ανακαλύπτεις…πλανήτες αισθημάτων, χρωμάτων, αισθήσεων…Σύνθεση του μπασίστα, με τις απεριόριστες μουσικές ικανότητες…

”To be”, χωρίς αποσιωπητικά, χωρίς να υπάρχει η υπόνοια της διερώτησης της συνέχισης του αιώνιου ερωτήματος: ”…or not to be”…Χωρίς καμία υπολανθάνουσα αμφιβολία…Γιατί η ζωή είναι μουσικές, που ζωγραφίζουν με τις νότες τους λουλούδια και ήλιους και αστέρια και σε πάνε και σε φέρνουν σε άλλους κόσμους…David Lynch: πολύτιμος μουσικός λίθος της ρυθμικής αφήγησης…Αφήγησης της ίδιας της ομορφιάς της ζωής, με απλές…μαθηματικές πράξεις, που συντελούνται πάνω στο πεντάγραμμο…

‘’Weather change’’, δι’ εμπνεύσεως Γ. Κιουρτσόγλου: Φέρνει τις καιρικές αλλαγές, μέσω των μουσικών εναλλαγών…Σαν να ρυθμίζει τις διαθέσεις του καιρού…Και τις δικές μας!…

‘’Still something’’, γιατί το ‘’κάτι’’ δεν είναι τίποτα, δεν είναι κενό…Είναι αυτό, που δίνει την ελπίδα ότι μπορεί να γεννηθεί και κάτι άλλο απ’ αυτό…Κι όταν τρεις ρυθμικές νότες καρφιτσώθηκαν, εμμονικά, στο μυαλό του D. Lynch, χωρίς να μπορεί να προχωρήσει τη μελωδία, ρώτησε τον γιο του, Tommy –επίσης μουσικό- αν ήταν κάτι ή τίποτα κι εκείνος τού απάντησε: ‘’Δεν μπορείς να πεις ότι είναι τίποτα, γιατί…It’s still something’’…Και, όντως, από το κάτι, ήρθε και η συνέχεια..Και εγένετο ποίηση επί χορδών και κλειδιών…

‘’Actual Aurora’’, εκ του Γ. Κιουρτσόγλου ανέτειλε η πραγματική Αυγή…Μια Αυγή μπορεί να την φέρουν οι νότες, καθώς ο ίδιος ο συνθέτης την ζει μπροστά του κι έτσι την αποτυπώνει μουσικά…Ακόμη και το ‘’In Between’’ του, των 33’’(!), είναι σταγόνες από μέλι για τ’ αφτιά και την ψυχή…

‘’Growing apart’’: Ναι, μπορεί να μεγαλώνουμε, χώρια, ο καθένας μόνος του, μακριά από το σπίτι του, τη χώρα του, τους φίλους του, όπως εξομολογήθηκε ο Στ. Λάντσιας…Αλλά, κάποιες φορές, έχουμε την τύχη ή, μάλλον, την ευλογία να συναντώνται αυτές οι χωριστές ζωές και να φτιάχνουν ένα ωραίο σύνολο δημιουργών…Ν’ ανταλλάσσουν ό,τι ανακάλυψαν στις μοναχικές τους εξερευνητικές πορείες…Ισχυρές, χορτάτες μουσικές υποστάσεις οι ίδιοι, γι’ αυτό και βρίσκουν ο ένας χώρο να δημιουργεί δίπλα στον άλλο…

‘’Brian Store Square’’: Σε απάντηση του ίδιου του δημιουργού, Γ. Κιουρτσόγλου, όταν, ακόμη και επί σκηνής, ερωτήθη από τους άλλους δύο συνδημιουργούς ”γιατί, άραγε, ονόμασε έτσι το κομμάτι του;”, απάντησε πως έτσι λέγεται μια…Κοζανίτικη πλατεία…Και, όμως!…Αστεία-αστεία, τόσο πολύ έντονα άκουγα τα πέταλα ενός αλόγου, σαν σε πλακόστρωτο και σαν να ευώδιασε ο αέρας κοζανίτικες πίτες, με υπέροχο κοκκινέλι…Γιατί τι είναι η jazz; Ο,τι ελευθερώνει τη φαντασία, τα χρώματα, τους ήχους, σε οργανική αρμονία, δημιουργική μελωδία, φρέσκο ρυθμό και πέταγμα του νου…Ο,τι είναι αυθεντικό!…Το πάθος για το άγνωστο και η τόλμη γι’ αυτό!…

Γενικώς, δεν ξέρω, πια, αν εκείνοι προσεγγίζουν, κάθε φορά την τζαζ ή η μουσική εκείνους…Μια κι έχουν δημιουργηθεί μεταξύ τους ισχυρότατοι δεσμοί εμπιστοσύνης!…

Τρεις μουσικοί, που είναι σαν να έχουν καταπιεί τη μουσική, χωρίς να τους καταπιεί εκείνη…Μεγάλες ισορροπίες…Παραδεισένιοι ήχοι ακούγονται από κρυφές γωνιές, με διαδρομές γεμάτες εκπλήξεις, από ήχους βγαλμένους μέσα απ’ την ψυχή της φύσης, μέσα από την ανθρώπινη ψυχή, μέσα απ’ την πανανθρώπινη μνήμη, μέσα από τις προσωπικές αναμνήσεις…Σαν να σου εξασφαλίζουν την πιο απίθανη θέα από τους βράχους των Μετεώρων, που σου κόβουν την ανάσα…Εκεί, συνειδητοποιείς, εμπράκτως, τη σύνδεση του αδύνατου και του ανθρώπινου, του θείου και του θνητού…Και να πώς τρεις διαφορετικές προσωπικότητες, τρεις διαφορετικοί αναζητητές θησαυρών των πενταγράμμων, με κοινό άξονα την τελειομανία στη μουσική,  οδηγούν σε νέες θέες, συμπυκνώνοντας πάνω τους μια ευλογημένη στιγμή…

Και απολαύσαμε τα ‘’Θρακιώτικα κάλαντα’’ αλά jazz, έμπνευσης Γ. Κιουρτσόγλου, που μου φάνηκε πως τους δίνει ένα φινάλε march -εμβατηρίου!…Πόσο οικεία η παράδοση με τη φορεσιά της jazz ή και το ανάποδο!!!;;;…Τι ωραίες συνδέσεις και δάνεια και αντιδάνεια τελούνται στη μουσική, όπως στις γλώσσες και τους πολιτισμούς…Τι υπέροχα δημιουργικό αυτό το πάρε-δώσε!…

Αλλά και τι άλλο να πεις για καλλιτέχνες, που, διασκευάζοντας (στην πρώτη τους δουλειά) το παραδοσιακό μοιρολόι ‘’Γιάννη μου, το μαντήλι σου’’, σε jazz απόδοση, ξορκίζουν τη λύπη, με μια γλυκειά θλίψη, σχεδόν νανουριστική, σχεδόν θεραπευτική…

Ξεκινήστε τη νέα χρονιά, δωρίζοντας στον εαυτό σας και τους αγαπημένους σας, ετούτη την πανδαισία μουσικής συνένωσης, ακούγοντας τούτο το cd, με ανοιχτή καρδιά, άγραφο πνεύμα και έτοιμοι για νέες περιπέτειες, με ξεναγό την αυθεντική jazz, από τρεις μεγάλους Δασκάλους, οι οποίοι μένουν για, πάντα, εξελισσόμενοι μαθητές: David Lynch, Σταύρος Λάντσιας, Γιώτης Κιουρτσόγλου…