Ας ξεκολλήσουμε από την αφοσίωση στο τίποτα…

Αφορμή η Ελλη Πασπαλά και οι συνταξιδευτές της στους δρόμους τής jazz…

Από τη Θεοδώρα Δέδε

Ας αφεθούμε, πια, στη φανταστική μαγεία μιας ευτυχούς συγκυρίας μουσικών δεξιοτεχνών…

Υπάρχουν όμορφοι λόγοι, υπάρχουν υπέροχες αφορμές, υπάρχουν κι εξαίσιες αιτίες…

 Πετάξτε στον, άνευ ορίων, ελεύθερο ουρανό τής JAZZ!…

Σ’ έναν τέτοιο ουρανό συντελείται η παρουσίαση-χρονοχωρομεταφορά στην αφροαμερικάνικη κλαμπίστικη σκηνή, με ακούσματα ευωδιασμένα από Μπάομπαμπ κι ευρωπαϊκά σπιρτόζικα…εσπεριδοειδή…Και εγένετο ατμόσφαιρα jazz, από την Ελλη Πασπαλά & τους συντζαζίστες της…Ενας απ’ αυτούς, ο συνοδοιπόρος -και! ζωής- David Lynch, αλλά και ο μουσικός βλαστός τους, Tommy Lynch. Ολη η μουσική οικογένεια, μια τριάδα, αποτελούμενη από πατέρα, υιό & μουσικό πνεύμα Ιέρειας των μελωδικών ήχων, Ελλης Πασπαλά…Της Ελλης τού Μάνου, του Μίκη, της Ευανθίας, του Καλαντζόπουλου, αλλά και μιας άλλης, του Γκέρσουιν, του Στίβι Γουόντερ, του Κοέν, της δικής μας, εν τέλει, που ξορκίζει, μαζί με τους άλλους αριστοτέχνες τού είδους, τα δεινά των καιρών, των σημείων και τεράτων των εποχών…

Αν αισθάνεσθε βαρείς και απαυδισμένοι, τολμήστε ν’ ανοίξετε μιαν άλλη πόρτα…Τολμήστε ν’ αφήσετε τους ειδικούς στην ψυχαγωγία να μαλακώσουν το Είναι σας, να σας δώσουν κι άλλες εικόνες κι άλλους ήχους, πέρα από τις κακουργηματικές σειρήνες, που ουρλιάζουν την καταρράκωση της οικογένειας, τις εξάρσεις της κοινωνίας, τις διενέξεις του κόσμου, τις ”πληρωμένες απαντήσεις” του πλανήτη προς τις κακοποιητικές μας πράξεις απέναντί του…

Πηγαίνετε να θεραπεύσετε την ψυχοπνευματική κατάπτωση, έστω σαν…διάλειμμα, στα…’’Επείγοντα’’ εκδηλώσεων, όπως συντελείται, μέσα στον θόλο του ”Αλσους”…Θα βρείτε ίαση ψυχής, πνεύματος, αφτιών, ματιών…

Υπάρχουν ιάσιμες αγωγές…Πάρτε τη συνταγή σας από τις φωνητικές χορδές τής Ελλης Πασπαλά και τα φθογγόσημα των υπόλοιπων βιρτουόζων, που στέλνουν στους ψυχικούς πνεύμονες σωτήριο οξυγόνο. Μουσικοί ήχοι ξετρυπώνονται -σαν πρωτόγνωροι, σαν να μην είχαν ξαναϋπάρξει, σαν τώρα να συστήνονται- από τον David Lynch στα σαξόφωνα, το φλάουτο και τα κρουστά, αλλά και τα ιπτάμενα ακροδάχτυλα του πιανίστα, Τάκη Φαραζή, όπως και του Πέτρου Βαρθακούρη στο κοντραμπάσο, αλλά & του Αλέξανδρου–Δράκου Κτιστάκη στα τύμπανα, που κεντούν νότες-στολίδια…Πάντα, πιστεύω πως οι οργανοπαίκτες τζαζίστες δεν έχουν χέρια, αλλά πουλιά, που θέλουν όλον τον ουρανό δικό τους…Σ’ αυτό το ανήσυχο πνεύμα ”πλάθει” τις δικές του νότες στο τενόρο σαξόφωνο και το τραγούδι ο νεαρός Tommy Lynch…Συμπαραμυθάδες-ξωτικά όλοι, της μαγικά εμπνευσμένης μελωδικής φαντασίας, που ‘’εγγράφεται’’ στον αέρα σχεδόν μοναδικά, ανεπανάληπτα, σ’ αυτό το ταξίδι της ιεροτελεστικής μέθεξης…

Ολοι τους αερικά, που ταξιδεύουν στον ουρανό τις νότες, τις αγιάζουν και τις φέρνουν σαν μυστήριο μουσικής μετάληψης, από το Γούντστοκ μέχρι τα spirituals, σε μια ατμοσφαιρική, αυθεντική βραδιά jazz, με μετρ του είδους, για ακόμη πιο μυστηριώδη και… προσομοιωματική ονειροπόληση  άλλων εποχών…Σ’ αυτό συνεπικουρούν, δραματικά, ο, αριστοτεχνικά -από τον καλλιτέχνη των φώτων, Δημήτρη Λάιο εκπορευόμενος- γιορτινός , παρεϊστικος, μυσταγωγικός, ανατατικός και ‘’μελωμένος’’ φωτοδιάκοσμος…Φυσικά, σε όλα τα παραπάνω η αψεγάδιαστη επιμέλεια του ήχου, από τον Τάκη Σπυρόπουλο, δεν μπορούσε παρά να είναι επιβεβλημένη!…

Στη σκηνή δεσπόζει η κεχριμπαρένια προσωπικότητα της Ελλης Πασπαλά, με τη βαθειά μουσική παιδεία, που συμπεριλαμβάνει την γκάμα από σοπράνο, jazz, έντεχνο, λαϊκό, μέχρι και υποκριτικό ταλέντο…Και, όντως, κεχριμπαρένια η φωνή τής Ελλης, με όλες τις ιδιαιτερότητες του ήλεκτρου στη φωνητική της δεινότητα: ζεστασιά, φωτεινότητα, λαμπρότητα χρώματος, ηλεκτρισμός…Σχεδόν μαγικές ιδιότητες…

Ο μουσικός διάλογος μεταξύ των φωνητικών χορδών τής ερμηνεύτριας και των νοτών των μουσικών βρίσκονται σε τέλειο ειδύλλιο, μιας μυστικιστικής τελετουργίας …

Τόσο ελεύθερο πνεύμα η jazz και τόσο απρόβλεπτη, όσο και οι εκφραστές της, που είναι έμπλεοι στα κύτταρά τους απ’ αυτήν -γιατί μόνο όταν σε κατακλύσει, σου επιτρέπει να γίνεις ο εκφραστής της- σε όλο το, απίστευτα, ευρύ -χαμένο στο…διάστημα;;;- μεγαλείο της…Πρόκειται για μια αλληλοκατάκτηση με πολλούς άθλους…Δεν μπορεί, παρά τα πλήκτρα, οι οπές/κλειδιά ή οι χορδές των μουσικών οργάνων να…ίπτανται στους αιθέρες…Οι μελωδίες τής jazz διψούν, αέναα, για πέταγμα προς την ελευθερία…Παρ’ όλα αυτά, κρατιούνται από μια νοητή…κλωστίτσα, στην άκρη των πενταγράμμων, για να μη δραπετεύσουν, τελείως, από τούτο τον κόσμο…Μια κλωστή, που ενώνει τα πρωτογενή στοιχεία τής βαθειάς αφρικάνικης ρίζας, με τα έντονα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ρυθμικής πολυπλοκότητας, βασιζόμενα στην πολυφωνία και τον αυτοσχεδιασμό…

Η επιτυχία είναι πως καταφέραμε, σε τούτη τη μουσική παράσταση, να οσφρανθούμε την εσάνς όλων των ‘’ασπρόμαυρων’’ προσμείξεων, κατά τη θεία μουσική ένωση ισπανικής, γαλλικής, αγγλοσαξωνικής και μαύρης μουσικής μπλουζ, καθώς και –του απωθημένου- της Πασπαλά, τα  spirituals…

Οι σύνθετοι ρυθμοί της jazz, με τις συνεχείς παραλλαγές, της -σχεδόν πάντα- αχαρτογράφητης αυτής μουσικής πανδαισίας, αλληλοσυμπληρώνονται από τη σύμπνοια πολλών φαντασιών και την απόδοσή τους σε ένα αέρινο κόσμημα…Ο μη περιορισμός από ‘’σφικτούς’’-ασφυκτικούς κανόνες, αλλά, αντιθέτως, το ονειροπόλημα, οι απίστευτες τεχνικές, το παιχνίδισμα, εικονοποιούν τις νότες της σαν φλαμίνγκο, που βυθίζουν τα ράμφη τους, στους αιώνιους μουσικούς ωκεανούς, κατά τις ατέρμονες αναζητήσεις τους, τολμώντας και γοητεύοντας…Αλλωστε, το φλαμίνγκο προερχόμενο από την πορτογαλική ή ισπανική λέξη ‘’flamengo’’, σημαίνει αυτόν που έχει το χρώμα της φλόγας…Και οι πραγματικοί τζαζίστες, στην έξαρση του αυτοσχεδιασμού τους, φλέγονται στον βωμό της απάτητης, της πρωτόγνωρης έμπνευσης…

Ξεναγήσεις, λοιπόν, σ’ εποχές βουτηγμένες στα φλογοβόλα jazz ακούσματα, δια φωνητικών χορδών Ε.Πασπαλά και συνοδείας βιρτουόζων μουσικών, στις γειτονιές των: Lower East Side, Spanish Harlem, Greenwich Village και, φυσικά, την Astoria…

Μετά από τέτοια ηχητική πανδαισία, μόλις βγήκαμε από τον θόλο τού Αλσους, ο έξω κόσμος μάς περίμενε, σχεδόν μάς την είχε στημένη…Ζήσαμε ένα σαρωτικότατο αστικό μπουρίνι, στο κέντρο της Αθήνας, μ’ ένα 7άρι…μποφόρ, σαν εκδίκηση γι’ αυτό που τολμήσαμε να ζήσουμε…Σαν ν’ αντιπάλευαν τα μουσικά αερικά, που μας είχαν τυλίξει προστατευτικά, με τα δεινά της καθημερινότητας…Ευτυχώς, όμως δεν τους πέρασε!…Γιατί είχαμε, ήδη, ανακαλύψει ένα φάρμακο ψυχής, σ’ ένα ακόμη μυσταγωγικό, μουσικό σχολειό…

———- 

ΕΛΛΗ ΠΑΣΠΑΛΑ

“In a New York state of mind ”

Από τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου,
και όλες τις Δευτέρες του Δεκεμβρίου

David Lynch – σαξόφωνα, φλάουτο, κρουστά

Τάκης Φαραζής – πιάνο
Πέτρος Βαρθακούρης – κοντραμπάσο
Αλέξανδρος-Δράκος Κτιστάκης – τύμπανα

Tommy Lynch – σαξόφωνο, φωνή (από 9/12)

Θέατρο Άλσος χειμερινό

όλες τις Δευτέρες του Δεκεμβρίου