17.3.2016

Η συνοχή αλλά και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης κρίνεται σήμερα κατά την Σύνοδο Κορυφής, στις Βρυξέλλες  με τη συμμετοχή της Τουρκίας για το προσφυγικό.

Οι απαιτήσεις της Τουρκίας να ανοίξουν πέντε κεφάλαια της ενταξιακής διαδικασίας προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και άλλων χωρών όπως της Μεγάλης Βρετανίας οι οποίες δεν φέρονται πρόθυμες να δεχτούν μια νέα διεύρυνση της ΕΕ.

Η Κύπρος έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να δεχτεί τετελεσμένα κι ότι θα ασκήσει βέτο σε περίπτωση που η ΕΕ αποδεχτεί τις απαιτήσεις της Τουρκίας εάν δεν γίνουν αμοιβαίες παραχωρήσεις. Για παράδειγμα η Κύπρος ζητάει να ανοίξουν τα λιμάνια της Τουρκίας σε κυπριακά πλοία.

Αλλά και ο υπουργός Οικονομικών της Μ Βρετανίας κ Τζ. Όσμπορν ξεκαθάρισε ότι η χώρα του δεν θα δεχτεί την κατάργηση της βίζας σε Τούρκους πολίτες και να προχωρήσει η όποια διεύρυνση.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόνανλτ Τούσκ στην πρόσκληση που απέστειλε στους 28 ηγέτες για την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής που έχει στο επίκεντρο την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης αναφέρει ότι «Ο στόχος είναι σαφής: μια συμφωνία αποδεκτή από όλα τα 28 κράτη-μέλη, καθώς και από τους Τούρκους εταίρους μας. Οι εργασίες προχωρούν, αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν»

Ο ίδιος αναφέρει πως ο κατάλογος των θεμάτων που πρέπει να επιλυθούν, πριν να γίνει εφικτή μια συμφωνία, είναι «μακρύς», ενώ ως προτεραιότητα θέτει «να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις θα σέβονται τόσο το ευρωπαϊκό όσο και το διεθνές δίκαιο». Επίσης, σημειώνει πως πρέπει να εξεταστεί το πώς θα αποτραπεί η εμφάνιση νέων μεταναστευτικών διαδρομών, χερσαίων και θαλάσσιων από την Τουρκία στην Ευρώπη, καθώς και οι τρόποι με τους οποίους θα στηριχθεί η Ελλάδα στην «πρακτική εφαρμογή» του νέου μηχανισμού επιστροφών, «μέσω της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για το Άσυλο και εάν είναι απαραίτητο μέσω βοήθειας απευθείας από τα κράτη-μέλη».

Μια άλλη προτεραιότητα, αναφέρει, είναι η επιτάχυνση της εκταμίευσης των αρχικών 3 δισ. ευρώ για τους Σύρους υπό καθεστώς προσωρινής προστασίας στην Τουρκία, καθώς και οι δυνατότητες εθελοντικής επανεγκατάστασης προσφύγων.

Το Κυπριακό

Σε ό, τι αφορά την ενταξιακή διαδικασία και σε συνέχεια των επαφών του σε Λευκωσία και Άγκυρα, ο Ντ. Τουσκ εκφράζει την πεποίθηση ότι πρέπει να βρεθεί ο τρόπος, ώστε η γενικότερη διαδικασία της αναζωογόνησης των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, «η οποία υπερβαίνει κατά πολύ τη μετανάστευση», να αποτελέσει «ευκαιρία» για να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. «Μόνο αν αυτό καταστεί δυνατό, μπορούμε να προχωρήσουμε» αναφέρει.

Εν τω μεταξύ, από το έγγραφο που απέστειλε ο Τουσκ στους μόνιμους αντιπροσώπους στην ΕΕ -το οποίο δημοσιεύει η Καθημερινή- προκύπτει ότι τα βασικότερα σημεία του προσχεδίου είναι τα ακόλουθα:

1. Όσον αφορά τις επιστροφές στην Τουρκία αναφέρει: α) Είναι ένα προσωρινό και έκτακτο μέτρο. β) Οι μετανάστες που θα φτάνουν στα ελληνικά νησιά θα καταγράφονται και κάθε αίτηση για άσυλο θα την επεξεργάζονται οι ελληνικές αρχές. Οι μετανάστες που δεν θα κάνουν αίτηση για άσυλο ή που δεν προκρίνονται θα επιστρέφουν στην Τουρκία. γ) Οι μετανάστες που θα επιστρέφουν στην Τουρκία θα προστατεύονται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα όσον αφορά την αντιμετώπιση των προσφύγων και την τήρηση των αρχών της μη επαναπροώθησης.
2. Όσον αφορά τις επανεγκαταστάσεις από την Τουρκία προς την ΕΕ με τη μέθοδο ένας προς έναν, το έγγραφο αναφέρει: α) Προτεραιότητα θα δοθεί στους Σύρους που δεν έχουν προσπαθήσει να μπουν προηγουμένως στην ΕΕ παρανόμως. β) Στην ΕΕ η μετεγκατάσταση θα γίνει όπως έχει συμφωνηθεί από τον Ιούλιο του 2015. γ) Αν ο αριθμός των επιστροφών ξεπεράσει τον αριθμό που έχουν δεσμευτεί τα κράτη-μέλη, τότε η συμφωνία θα μπορεί να αναθεωρηθεί.
3. Η Τουρκία θα πάρει όλα τα αναγκαία μέτρα για να αποτρέψει το άνοιγμα νέων οδών για παράνομη μετανάστευση από την Τουρκία στην ΕΕ.
4. Μόλις τα παράνομα περάσματα μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ κλείσουν, σχέδιο εθελοντικής επανεισδοχής θα τεθεί σε εφαρμογή. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα συνεισφέρουν εθελοντικά σε αυτό το σχέδιο.
5. Η ΕΕ και η Τουρκία θα επιταχύνουν την εκταμίευση των τριών πρώτων δισεκατομμυρίων και θα εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση περαιτέρω έργων πριν από το τέλος του Μαρτίου. Επίσης, η ΕΕ θα αποφασίσει περαιτέρω χρηματοδότηση για το ταμείο προσφύγων της Τουρκίας.

Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι πιστεύουν ότι δύσκολα σήμερα θα γεφυρωθούν οι διαφωνίες και ότι θα υπάρξει απόφαση κοινά αποδεκτή από όλα τα κράτη μέλη καθώς τα κράτη μέλη του Βορά δεν δείχνουν να επιθυμούν την επίτευξη λύσης που θα τους ανάγκαζε να αποδεχτούν την ορθολογικότερη κατανομή των προσφύγων.